Immigratie, wie wordt er beter van?

Geplaatst door Hans Roodenburg op 19 januari, 2012 - 10:00

Immigratie is volgens het strategisch beraad van het CDA een verrijking voor Nederland, ook economisch. Maar wie wordt er nou eigenlijk beter van immigratie?

De betreffende commissie van het CDA gaat meteen vol op het orgel:

De commissie wil dat Nederland een open land is voor vluchtelingen. Los van het feit dat het een kwestie van fatsoen is en dat het past bij onze Nederlandse identiteit en waarden om open te staan voor immigranten, moeten wij ook erkennen dat wij ons welvaartspeil niet kunnen handhaven zonder hun komst.

Hier worden twee zaken op tafel gelegd die op zijn minst aanvechtbaar zijn, zo niet aantoonbaar onjuist. De eerste is de suggestie dat Nederland nu niet open zou staan voor vluchtelingen, respectievelijk immigranten. En de tweede is de stelling dat immigranten economisch voordeel opleveren, of zelfs 'nodig zijn om ons welvaartspeil te handhaven'.

Joost Niemöller heeft op deze site gisteren al commentaar geleverd op de bizarre stellingname van de christen-democraten. Hieronder ga ik nader in op de veronderstelde strengheid van het Nederlandse immigratiebeleid en op het economisch voordeel dat immigranten zouden opleveren.

Nederland niet open?

Dat Nederland niet open zou staan voor vluchtelingen, respectievelijk immigranten is natuurlijk onzin. Internationale verdragen en het keurslijf van Europese regels maken het extreem moeilijk om de immigratie in te perken. Minister Leers weet hier alles van. Het kabinetsbeleid, dat vooral beoogt de ergste uitwassen aan te pakken, zal om die reden naar alle waarschijnlijkheid slechts zeer gedeeltelijk tot uitvoering komen.

Verder kent Nederland voor arbeidsmigranten zeer soepele regels. Voor EU-burgers is die immigratie helemaal vrij, binnen afzienbare tijd ook voor Bulgaren en Roemenen. Voor arbeidsmigranten van buiten de EU kennen we de zogenaamde 'Kennismigrantenregeling', waarvoor alleen een - tamelijk bescheiden - inkomenseis geldt. Ook laaggeschoolden worden toegelaten als binnen de EU geen geschikt aanbod voor bestaande vacatures voorhanden is.

Het lijkt er dus op dat het CDA met zijn pleidooi voor een soepeler immigratiebeleid een oplossing zoekt voor een niet bestaand probleem. De huidige regels zijn eerder te ruim.

Winnaars en verliezers

Dan de veronderstelde economische voordelen van immigratie. In ieder geval is de claim dat immigranten nodig zijn om ons welvaartspeil te handhaven nergens op gebaseerd. Integendeel, uit onderzoek is gebleken dat enerzijds de positieve effecten die immigratie kan hebben niet moeten worden overschat, en anderzijds immigratie al gauw een aanzienlijke belasting wordt voor het ontvangende land als de betrokken immigranten een relatief laag economisch potentieel hebben.

Voor de reeds aanwezige bevolking is de macro-economische winst van immigratie, die in de literatuur bekend staat als het immigratiesurplus, zeer gering omdat de opbrengst van de extra productie voor het overgrote deel in de vorm van loon toevalt aan de immigranten. Aangezien die immigranten in het land van herkomst veel minder verdienen dan hier zijn zij winnaars.

Dat werkgevers doorgaans toch warme voorstanders zijn van immigratie komt door de loondrukkende werking. We worden met zijn allen niet rijker, maar de werkgever wint en de werknemer verliest. 

Bij het bovenstaande is nog geen rekening gehouden met de effecten op de collectieve sector. Hiervoor geldt dat immigranten die laaggeschoold werk doen een negatieve netto-bijdrage leveren aan de collectieve financiën. Ze betalen weinig belasting en profiteren volop mee van de collectieve voorzieningen. Niet de werkgever, maar de belastingbetaler draait op voor deze rekening.

We hebben het hier over immigranten die deelnemen aan het arbeidsproces. Als ze massaal zouden doorstromen van werk naar uitkering, zoals destijds met de gastarbeiders is gebeurd, dan wordt het effect op de collectieve financiën natuurlijk nog ongunstiger. Eenzelfde effect geldt voor dat deel van de toegelaten vluchtelingen dat langdurig, zo niet blijvend, afhankelijk is van een uitkering.

Volledigheidshalve zij opgemerkt dat immigranten die economisch meer presteren dan de gemiddelde Nederlandse bevolking wel een positieve netto-bijdrage leveren aan de collectieve financiën. Deze groep had in het verleden echter slechts een beperkt aandeel in de netto-immigratie naar Nederland.

De claim van het CDA dat immigranten nodig zijn om ons welvaartspeil te handhaven wordt, op zijn zachtst gezegd, niet geschraagd door de feiten.